Хөгжилд тэмүүлэх урам зориг өгөх “Хөгжлийн хөтөч” төв
Завхан аймгийн Тэлмэн аймгийн төвөөсөө 120, Улаанбаатар хотоос 880 гаруй км зайтай алслагдсан сум. Нийт 2879 хүн амтай, 859 өрхтэй, аймагтаа томоохонд тооцогдоно. Тэлмэн суманд ерөнхий боловсролын нэг сургууль 529 суралцагч, 59 багш, ажилтантай үйл ажиллагаагаа явуулж байна.
Хүүхдийг Ивээх Сангийн “Орон нутгийн өсвөр үеийнхэнд хувь хүний ур чадвар, энтрепренершип боловсрол олгох төсөл”-ийн хүрээнд төсөл хэрэгжүүлж буй 5 аймгийн зорилтот сумдын сургуулиудын дунд “Сургуульд суурилсан энтерпрайз” хэрэгжүүлэх төслийн уралдаан зарлахад Завхан аймгийн 6 сумын сургууль төслөө ирүүлжээ. Эдгээрээс Тэлмэн сумын ерөнхий боловсролын сургуулийн “Хөгжлийн хөтөч” хүүхэд залуучуудын цахим сургалтын төв байгуулах төсөл шалгарч 103.9 сая төгрөгийн санхүүжилт авчээ.
Энэхүү цахим төв 2022 оны 11 дүгээр сарын дундуур тоног төхөөрөмжүүдээ хүлээн авч, суурилуулан, 2023 оны 3-р сард нээлтээ хийн үйл ажиллагаагаа эхэлснээс хойш даруй жил гаруй хугацаа өнгөрчээ. Төвийн үйл ажиллагаа хэрэгжсэнээр дунд, ахлах ангийн сурагчид, багш ажилтнууд компьютерийн мэдлэгээ сайжруулах, шинэ тутам программууд дээр ажиллаж сурах, үүнийгээ сургалтын үйл ажиллагаандаа ашиглах бүрэн боломжтой болжээ.
“Сургуульд суурилсан энтерпрайз”-ын үйл ажиллагаа нь ЕБС-ийн хичээлийн хөтөлбөр болон гадаад хэл, мэдээллийн технологи, монгол хэл бичиг зэрэг судлагдахуун бүрийн хичээлтэй холбогдох бөгөөд хүүхдүүд интернэт орчинд компьютер ашиглан бие даалт, дасгал даалгавраа хийх бүрэн боломжтой болсон нь алслагдсан сумдын сурагчдад нэгэн давуу тал болсон юм. Сургуулиас Б корпусын нэг ангийг энэ төсөлд зориулж иж бүрэн тохижуулсан байна. Энэ онд шинэ сургууль ашиглалтад орсон тул тус корпуст зөвхөн “Хөгжлийн хөтөч” төв үргэжлүүлэн үйл ажиллагаа явуулж байгаа бөгөөд одоо тус корпусыг “Сургуульд суурилсан энтерпрайз” буюу ССЭ корпус гэж товчлон нэрлэдэг болсон гэнэ.
“Хөгжлийн хөтөч” төв өнгөрсөн хугацаанд цээж зураг авах, өргөмжлөл хийх, компьютерийн анхан шатны сургалт, бичлэг шторк хийх үндсэн үйл ажиллагааны хүрээнд 2.5 сая гаруй төгрөгийн ашиг олж, 375 сурагч, 56 багшийг давхардсан тоогоор хамруулж сумын 250 гаруй иргэдэд үйлчилгээ үзүүлсэн байна. Сурагчдын оролцоонд тулгуурлан Өсвөрийн сурвалжлагч, Чөлөөт индэр мэтгэлцээний клуб, Art Studio гэрэл зургийн клубт суралцагчидөөрийн хүсэл сонирхлоор нэгдэж чөлөөт цагаа зөв боловсон өнгөрүүлэх, мэдээ бэлтгэх, видео шторк хийх, постер зөвлөмжүүлийг хийж олон төрлийн чадварт суралцаж байна. Түүнчлэн ганц ашгийн төлөө бус төслийн үндсэн зорилтуудын нэг болох суралцагч болон багш нарын технологийн мэдлэгийг сайжруулах зорилгоор 6-12 ангийн 13 бүлгийн 259 суралцагч нарт Мэдээллийн технологийн албан ёсны хичээлийг хуваарийн дагуу явуулж байна. Суралцагчид болон багш нарт хурд сайтай сүүлийн үеийн компьютер болон ухаалаг дэлгэцтэй ангид хичээллэх нь суралцах, хөгжих урам зориг өгдөг байна.
Боловсролын салбарт хэрэгжүүлж буй Eduten математикийн хөтөлбөрт 3-4-р ангийн 98 сурагчид болон PEARSON Англи хэлний хөтөлбөрөөр хичээллэх ёстой 147 суралцагч ССЭ танхим ашиглан хамрагддаг байна. Жил гаруйн хугацаанд дээрх сургалт болон үндсэн агуулгын хичээлийн хүрээнд ССЭ танхимд нийт 120 хүүхэд залууст амжилттай хүрч, 175 цагийн үндсэн сургалт хичээллэж орон нутгийн хүүхэд залуусын сурч боловсрох хөгжихөд тус нэмрээ үзүүлсэн сайхан үр дүн гарсан байна.
Бидэнд хамгийн сүүлийн үеийн дрон, ухаалаг самбар гээд орчин үеийн техник хэрэгсэл өгсөн Хүүхдийг Ивээх Санд их баярлаж, ашигтай, бүтээмжтэй ашиглахыг хичээдэг. Мэдээж гамтай хэрэглэж, олон жил олон сурагч, багш нарт үр дүнтэй ашиглаж өөсдийгөө хөгжүүлэхийг хүсдэг гэдгээ сурагч, багш нар хэлж байлаа. Ухаалаг дэлгэц болон өндөр хурдны интернэт, компьютер ашиглан физик, хими, газарзүйн хичээлийн зарим агуулгыг тус танхимд ордог байхаар төлөвлөж багш нар ээлжит хичээлийн агуулгаа боловсруулж туршсан бөгөөд 2024-2025 оны намар тухайлсан сэдвүүдийг тус ангид орохоор бэлтгэж байгаа тухайгаа ярив. Бүх анги ийм ухаалаг самбартай болж, ашиглаж чадвал ямар ч хичээлийн агуулгыг хөгжүүлээд суралцагчдад сонирхолтой бүтээлч байдлаар хичээл чиглүүлэх бүрэн боломж байгааг багш нар олж харсан байна.
Хөгжлийн суурь бол системтэй мэдлэг түүнийгээ хэрэгжүүлж үр дүнд хүрэх гүүр бол хувь хүний зөөлөн ур чадвар хийгээд хандлага юм. Хөдөө суманд боловсрол эзэмшсэн ч дэлхийн томоохон их дээд сургуульд тэнцэж суралцаад ESEL-д сурсан, бизнесээ туршиж хэрэгжүүлэхдээ суралцсан бүхэн маань үнэхээр тус болсон шүү гэж талархлаа дамжуулахыг хүссэн Унгар улсын Будапешт хотын Технологи Эдийн засгийн их сургуулийн оюутан Г.Энххүслэн ч бас Тэлмэн сумын сургуулийн төгсөгч юм. Боловсролд оруулсан хөрөнгө оруулалтын өгөөжийн үр дүн эх орны маань хөгжлийн үндэс юм.
Завхан салбарын зохицуулагч П. Дөлгөөн