Монголын хүүхэд, багачуудын сайн сайхны төлөөх 30 жил

-Монгол дахь Хүүхдийг Ивээх Сан 30 жилийн ойгоо тэмдэглэв-

Хүүхдийг Ивээх Сан 1994 онд Монголд үйл ажиллагаагаа эхэлжээ. Өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд хүүхэд хамгаалал, боловсрол, эрүүл мэнд, нийгмийн хамгаалал руу чиглэсэн олон төсөл, хөтөлбөр амжилттай хэрэгжүүлж, Монголын хүүхэд багачуудын сайн сайхны төлөө ажиллаж ирсэн байна.

Монгол дахь Хүүхдийг Ивээх Сан 30 жилийн ойн ёслолоо 2024 оны 11 дүгээр сарын 15-нд Улаанбаатар хотод тэмдэглэлээ. Энэхүү ёслолын арга хэмжээнд Хүүхдийг Ивээх Сангийн удирдлага, ажилтнуудаас гадна Монгол улсын төр, захиргааны болон олон улсын байгууллагуудынудирдлага, хамтрагч талууд хүүхэд багачуудын төлөөлөл зэрэг 200 гаруй зочид оролцов.

УИХ-ын гишүүн С.Зулпхар, Ц.Мөнхбат, Б.Мөнхсоёл, Хүний эрхийн үндэсний комиссын дарга Д.Сүнжид, Боловсролын яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Х.Батжаргал, Говь-Алтай аймгийн Засаг дарга Г.Чинбат, Сүхбаатар аймгийн Засаг дарга М.Идэрбат, Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Т.Бат-Эрдэнэ нар манай ойн арга хэмжээнд оролцов. Түүнчлэн, Олон улсын  байгууллагууд, Элчин сайдын яамнаас Их Британи Умард Ирландын нэгдсэн хаант Улсаас Монгол Улсад суугаа элчин сайд Фиона Блайт, НҮБ-ын Суурин зохицуулагч Тапан Мишра, Каритас ОУБ-ын суурин төлөөлөгч Яана Зилкова, ЖАЙКА-гийн дэд захирал Токүжи Ёшимура, ЖАЙКА-гийн төлөөлөгч Риса Ханато, ЖАЙКА-гийн менежер Мотай Акико, JCS Монгол компанийн захирал Сэм Биро, ДЭМБ-ын Монгол дахь суурин төлөөлөгч Др Сокорро Эскаланте, Олон улсын шилжилт хөдөлгөөний байгууллагын хөтөлбөрийн менежер Даниел Квеку Сэм, ADRA байгууллагын дарга Асем Байтик, Дэлхийн Зөн Монгол ОУБ-ын Үндэсний захирал Б.Болорцэцэг, Монгол дахь ПИН-ийн дарга Б.Мөнгөнхишиг нарын зэрэг хүмүүс, Хүүхдийг Ивээх Сангийн үе үеийн ажилтнууд уригдан оролцлоо.

Ойн арга хэмжээний үеэр Монгол дахь Хүүхдийг Ивээх Сангийн Суурин Төлөөлөгч Л.Баян-Алтай нь “Улс орны ирээдүй болсон хүүхдийн төлөө үйл ажиллагаа явуулж ирсэн 30 жилийн ойн баярын мэндийг манай байгууллагад ажиллаж байсан үе үеийн ажилтнууд, хамтран ажиллаж байсан төрийн болон төрийн байгууллагууд, олон улсын байгууллага, төслийн донор санхүүжүүлэгч нартаа хүргэж байна. Эдийн засаг тэлж, улс орон хөгжихийн хирээр хүүхэд хамгаалал, боловсролтой холбоотой асуудал, бэрхшээл олон урган гарч байна. Эдгээрийг асуудлыг шийдэх тал дээр Хүүхдийг Ивээх Сан ирэх жилүүдэд улам чармайн ажиллах болно” хэмээн хэллээ.

УИХ-ын гишүүн Ц.Мөнхбат хэлсэн үгэндээ “Японы Хүүхдийг Ивээх Сан нь Монгол Улсад үйл ажиллагаагаа явуулсан түүхэн 30 жилийн хугацаандаа манай улсын хөгжил дэвшилд  оруулсан хувь нэмэр, дэмжлэгийг дурдаад баршгүй билээ. Онцгойлон Дундговь аймагт олон төсөл хөтөлбөр хэрэгжлүүлж ирснээс өмнө дурдсанчлан 2021 онд хэрэгжсэн  “Шороон шуурганд өртсөн хүүхэд, малчин өрхийн амьжиргааг дэмжих” төсөл юм. Уг төслийн хүрээнд Дундговь аймагт 55 өрхөд 5 ханатай гэр, 270 айлд мөнгөн тусламж, 370 айлд эрүүл ахуйн багцын тусламж нь нийт 500 орчим сая төгрөгийн бодит дэмжлэг үзүүлснийг нутгийн ард иргэд талархан хүлээн авсан юм. Түүнчлэн 2021-2022 онд “Монгол Улсад КОВИД-19 цар тахлын эсрэг хариу арга хэмжээг сайжруулахад техникийн туслалцаа үзүүлэх, зорилтод нийцүүлэн тархварзүйн хяналтыг дэмжих нь төсөл, 2022 онд хэрэгжсэн  “Зурагт ном” төсөл болон  2020-2022 онд “Монгол Улсад ил тод байдал, олон нийтийн оролцоог нэмэгдүүлэхэд нийгмийн эгэх хариуцлагыг бэхжүүлэх нь” зэрэг төслүүд Дундговь аймгийн зорилтот салбаруудад хэрэгжиж тодорхой үр дүнд хүрснийг дурдахад таатай байна” хэмээн онцлов.

 

Монгол дахь Хүүхдийг Ивээх Сан 1994-2009 онд Их Британийн Хүүхдийг Ивээх Сангийн удирдлагад ажиллаж байсан юм. Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Хаант Улсаас Монгол Улсад суугаа Элчин сайд Фиона Блайт хэлсэн үгэндээ “Хүүхдийг Ивээх Сан 30 жилийн турш Монгол хүүхдүүдийн амьдралыг өөрчлөхийн төлөө хоёргүй сэтгэлээр зүтгэн, энэрэн нигүүлсэхүйн бэлгэ тэмдэг болсоор иржээ. Ажиллаж байсан, ажиллаж байгаа ажилтнууд, сайн дурынхан, хандивлагчид, зөвлөхүүд зэрэг энэ сайхан үйлсэд хувь нэмрээ оруулсан бүх хүнд чин сэтгэлээсээ баяр хүргэж байна. Их Британи улс эдгээр он жилүүдэд та бүхэнтэй мөр зэрэгцэн, хамт байснаараа бахархаж байна” хэмээн дурдлаа.

Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комиссын дарга Д.Сүнжид хэлсэн үгэндээ төрийн бүх байгууллагууд бодлого, хөтөлбөр, хэрэгжилт, төсөв, хяналт бүхий л үйл ажиллагаандаа хүүхдийн эрхийг нэн тэргүүнд эрэмбэлэх учиртай гэдгийг цохон тэмдэглээд, Хүүхдийг Ивээх Сангийн хамт олонд 30 жилийн баярын мэнд хүргэж ХЭҮК-ын нэрийн өмнөөс талархал илэрхийлэв.

   

НҮБ-ын Суурин зохицуулагч Тапан Мишра “Өнөөдөр бид нэг байгууллагын тухай биш Монгол Улсад олон мянган хүүхдийн амьдралд маш их өөрчлөлт авчирсан олон хүний 30 жилийн түүхийг ярих гэж байна. Хүүхдийг Ивээх Сан хүүхэд хамгаалал, ядуурлыг бууруулах, боловсрол, эрүүл мэнд, хүмүүнлэгийн тусламж гээд олон үйл ажиллагаагаар дамжуулан хүүхдүүд, иргэдэд хүрч ажилласан гэдгийг тэмдэглэн хэлэхийг хүсэж байна. Өнгөрсөн 30 жилд Хүүхдийг Ивээх Сан олон хүний хувьд, ялангуяа алслагдсан бүс нутагт амьдарч байгаа хэрэгцээ шаардлагатай иргэдийн хувьд итгэл найдварын гал болж ирлээ” гэлээ.

Харин Боловсролын яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Х.Батжаргал “Хүүхдийг Ивээх Сангийн боловсрол дахь оролцоог бүхэлд дүгнэж хэлбэл нийгмийн эмзэг бүлгийн болон сургууль завсардсан хүүхдүүдийн сургалтын үр дүнг дээшлүүлэх, сургуулийн болон дотуур байрны хүүхдийн амьдрах орчинг сайжруулснаар аюулгүй байдлыг хангасан. Мөн үр дүнтэй сургалт, олон нийтийн оролцоог бий болгох, хөгжлийн бэрхшээлтэй болон үндэстний цөөнхийн хүүхдүүдийг боловсролд тэгш хамруулах сургалтын хөтөлбөр болон чанарыг дээшлүүлэх, загвар хөтөлбөрүүд хэрэгжүүлэх, нөлөөлөх замаар үндэсний болон орон нутгийн түвшинд суурь боловсролын бодлогыг сайжруулахад манай яамтай хамтран ажиллаж их үр дүнд хүрсэн” гэж онцолсон юм.

Ойн ёслолын үеэр Хүүхдийг Ивээх Сангийн 30 жилийн ойд зориулан гаргасан шуудангийн марк нээх ёслол болов.

Энэ үеэр Японы Хүүхдийг Ивээх Сангийн Азийн бүсийн менежер бөгөөд Монгол дахь Хүүхдийг Ивээх Сангийн захирал Мицүаки Тоёода “Бид энэ оны эхнээс “Монгол Шуудан” компанитай холбогдож, өөрийн гэсэн өвөрмөц марк хийх боломжийг судалж, зөвлөлдсөний эцэст хамтдаа зургийн ажлыг эхлүүлсэн. Бидний зорилго хүүхдийн боловсрол, эрүүл мэнд, хүүхэд хамгаалал, уур амьсгалын өөрчлөлт, гамшгийн эрсдэлийг бууруулахад нөлөөлөх зэрэг гол санааг маркдаа тусгах байлаа. Өнөөдөр гаргасан маркаараа бахархаж, нээлтээ та бүхэнтэй хамт хийж байгаадаа баяртай” хэмээн хэллээ. Уг маркад Монгол шуудан ХК-ийн Марк, үнэт цаасны хэлтсийн дарга Б.Дамдинбазар, Хүүхдийг Ивээх Сангийн Монгол дахь Суурин төлөөлөгч Л.Баян-Алтай нар Маркийн анхны өдрийн дугтуйд гарын үсэг зурж, тамгалан, дээжээс нь зочдод өглөө. Хүүхдийг Ивээх Сангаас гаргасан  “Монгол Улс дахь Хүүхдийг Ивээх Сан 30 жил” сэдэвт марк нь хүүхдийн эрхийг бүхий л талаар дээдлэн, хүүхэд бүрт тэгш, хүртээмжтэй боловсрол олгохын чухлыг эрдэм, мэдлэг эзэмшиж буй тусгай хэрэгцээт хүүхдээр дүрслэн харуулжээ. Түүнчлэн, тус марк нь хүүхэд багачууд мод тарьж, амьтан хайрлаж буйгаар тэдний байгаль орчиндоо ээлтэй хандаж буйг дүрсэлсэн байна.

Хүүхдийг Ивээх Сангийн үйл ажиллагаанд оруулсан үнэтэй хувь нэмэр, олон жилийн хичээл зүтгэлийг нь үнэлэн ажилтнуудын төлөөлөлд өргөмжлөл гардуулсан юм. Өргөмжлөл авсан хүмүүсийг төлөөлж, Хүүхдийг Ивээх Сангийн хүүхэд хамгааллын хөтөлбөрийн ажилтан Г.Цолмон үг хэллээ. Мөн Хүүхдийг Ивээх Сангийн түүхийг бүтээлцсэн хүмүүсийг төлөөлж Ц.Гэрэлтуяа зочидтой сэтгэгдлээ хуваалцав.

Мөн зочдод 30 жилийн түүхэн ололт, амжилтаа харуулсан “Хүүхэд бүр эрхэм” баримтат киног үзүүллээ. Хүүхдийг Ивээх Сан 30 жилдээ зориулан онцлох 30 үйл явдлын танилцуулга самбар гаргаж, ёслолын танхимд байрлуулсны зэрэгцээ, энгэрийн тэмдэг, монгол, англи хэлээр “Монголын хүүхдүүдийн төлөө 30 жил-30 дэвшил” ном болон альбом хэвлүүлж, дээжээс нь зочдод гардуулсан юм.

Ойн ёслолоор Хүүхдийг Ивээх Сантай хамтран ажилладаг ерөнхий боловсролын сургуулиудын хүүхдүүд гоцлол болон найрал дуугаар ая барьж, морин хуурын аялгуу эгшиглүүлж, үндэсний бүжгийн тоглолтуудаа үзүүлэв. Үүний зэрэгцээ олон жил үр бүтээлтэй ажилласан ажилтнууддаа өргөмжлөл өглөө.

Монгол дахь Хүүхдийг Ивээх Сан өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд 20 гаруй орны 80 гаруй санхүүжүүлэгч байгууллагын дэмжлэгээр 40 орчим сая ам.долларын төсөл, хөтөлбөр амжилттай хэрэгжүүлсэн байна.

Өнөөдөр Хүүхдийг Ивээх Сан хүүхэд бүр эсэн мэнд амьдрах, хамгаалуулах, хөгжих, оролцох эрхээ эдэлдэг ертөнцийг бий болгох алсын хараатай, хүүхдэд эерэг нөлөө үзүүлж, тэдний амьдралд урт хугацааны өөрчлөлт авчрах эрхэм зорилготой, хүүхэд хамгаалал, хүүхдийн эрхийн засаглал, боловсрол, хүүхдийн ядуурлыг бууруулах, эрүүл мэнд, хүмүүнлэгийн яаралтай тусламж гэсэн үндсэн чиглэлүүдээр төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлж, Улаанбаатар хот болон 7 аймагт салбартай үйл ажиллагаагаа явуулж байна.

Дашрамд өгүүлэхэд, хүүхдийн төлөөх ажил үйлсээрээ тэргүүлэгч, шашин, улс төрөөс ангид Хүүхдийг Ивээх Сан дэлхийд 1919 оноос ажлаа эхэлж, өнгөрсөн 100 гаруй жилийн хугацаанд өргөжин тэлсээр өдгөө дэлхийн 120 улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа юм. Монгол дахь Хүүхдийг Ивээх Сан 1994-2009 онд Их Британийн Хүүхдийг Ивээх Сан, 2009 оноос хойш Японы Хүүхдийг Ивээх Сангийн удирдлагад ажиллаж байна.