Ё.Нямдаваа: ESEL хөтөлбөрийн хуримтлуулсан туршлагаасаа хуваалцсандаа баяртай байна

Хүүхдийг Ивээх Сангийн Хүүхдийн ядуурлыг бууруулах хөтөлбөрийн менежер Ё.Нямдаваатай ярилцлаа.

-Та Wise minds, Kind hearts, Smart actions сэдэвт вэбинарт оролцжээ. Энэ арга хэмжээний талаар танилцуулна уу. Ямар газраас зохион байгуулсан бэ?

– Тиймээ, их сонирхолтой арга хэмжээнд Хүүхдийг Ивээх Сан (ХИС)-г төлөөлөл оролцож, туршлагаасаа хуваалцлаа. Equitable Education Fund (EEF) гэж байгууллага Тайландад байдаг юм байна. Орчуулбал Тэгш хамран сургах боловсролын сан гэх юм уу даа. Энэ байгууллага нь 2018 онд байгуулагдсан, Тайландын Ерөнхий сайдын шууд харьяалал дор ажилладаг, боловсролын тэгш бус байдлыг арилгах үндсэн зорилготой юм байна. Эднийх зорилтот  бүлгийн хүүхэд, залуучуудын боловсрол, нийгэм, сэтгэл зүйн хэрэгцээг хангахад санхүүгийн болон бусад бүх төрлийн дэмжлэг үзүүлдэг. Түүнчлэн хөдөлмөр эрхлэх насны боломж нь хязгаарлагдсан хүн амын карьерын хөгжлийг хангах, найдвартай орлогын эх үүсвэртэй  болгох, ядуурлаас гарахад нь дэмжлэг үзүүлэх арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлдэг. Мөн тус сан нь зорилгынхоо хүрээнд олон улсын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхийг зорьдог. Энд ажиллаж байгаа ажилтнууд нь энэ талаараа их чадварлаг санагдсан. Хаана шинэ санаачилга, туршлага гарч байна тэднээс суралцахыг эрхэмлэдэг бололтой. Тиймээс ХИС-гаас Монгол Улсад туршин хэрэгжүүлсэн ESEL хөтөлбөрийн туршлагыг энэ удаа сонгож авсан юм байна. EEF дотор EEF International Forums гэсэн шинэлэг суралцах боломжийг хангах гэсэн бүтэц байна. Энэ албаны нэг үүрэг нь EEF олон улсын форум зохион байгуулж, түүнээс суралцахад чиглэж байгаа юм. Энэ хүрээнд 5 удаагийн олон улсын форум зохион байгуулагдаад байгаагаас эхэн үедээ газар дээр нь танхимд болдог байсан бол ковидоос хойш ийм онлайн вебинар болсон байна. Энэ удаа Cultivating Socio-emotional Skills, Shaping Entrepreneurial Mindsets:Insights from an ESEL Project for the Most Vulnerable Youth in Mongolia (Нийгэм-сэтгэл хөдлөлийн ур чадварын хөгжил, Ентрепренер сэтгэлгээний өсөлт:  Монгол Улсын зорилтот бүлгийн залууст зориулсан ESEL төслийн онцлог) гэсэн нэртэй, Wise minds, Kind hearts, Smart actions (Мэргэн сэтгэлгээ, Энэрэнгүй сэтгэл, Ухаалаг үйлдэл) уриатай вебинар зохион байгууллаа. Форум 2025 оны 8 сарын 21-ний өдөр болсон бөгөөд ХИС-гийн лого албан ёсны бүх мэдээлэл дээр нь тавигдаж, хамтран зохион байгуулагчаар оролцох боломж олгосонд талархалтай байна.

– Арга хэмжээний зорилго нь юу байв. Таны хувьд ямар сэдвээр илтгэл тавьсан бэ?

– Зохион байгуулагч талын саналаар ХИС-гаас Монгол Улсад хэрэгжүүлсэн “Монгол Улсын орон нутгийн хүүхэд, залуусын хувь хүний ур чадвар, энтрепренершип боловсрол олгох төсөл”-ийн туршлага, сургамжийн талаар илтгэл тавилаа. Энэ олон улсын хуралд оролцохын тулд EEF-тэй сүүлийн 2 сарын хугацаанд хамтран ажиллаа. Эхнээс нь бүх зүйлийг нарийн тодорхойлж, ойлгомжтой болгодог юм байна. Форумын зорилгыг ингэж тодорхойлсон:

• Монгол Улсын сонгож авсан бүс нутгийн зорилтод бүлгийн хүүхэд, залуучуудад өөрчлөлт авч ирж, үр дүнтэй хэрэгжсэн Энтрепренершипт суурилсан хувь хүний ур чадварыг хөгжүүлэх ESEL төслөөс суралцах,
• Монгол Улс хэрхэн ESEL-ийн сургалтын хөтөлбөр боловсруулсан боловсруулсан, ерөнхий боловсролын болон мэргэжлийн боловсролын сургуулиудад Мастер багш нарын үр өгөөжтэй загвар бий болгосон туршлагаас дүгнэлт хийх,
• Тайланд улсын сургуулийн гадна байгаа хүүхэд, залуусыг дэмжих, тэдэнд хүрч ажиллах стратегийн хүрээнд Тайландын мэргэжлийн боловсрол сургалтын сургууль, хөтөлбөрт нийгэм-сэтгэл хөдлөлийн ур чадварыг тусгахад хамтрагч талууд болон EEF-ийн хүчин чармайлтыг хуваалцах.

Форумын зохион байгуулалт, дээрх зорилгоос харахад бүхэлдээ ХИС-аас Монгол улсад хэрэгжүүлсэн ESEL хөтөлбөрийн дотоод нарийн ширийнийг уудлах, мэдэх гэсэн хандлагатай байсан. Эндээс харахад ХИС-гийн туршин хэрэгжүүлж, туршлага хуримтлуулсан энэ ESEL хөтөлбөрийг олон улс талархалтай хүлээн авч, сонирхож байгааг харахад бяцхан омогшил төрж байсныг нуугаад яах вэ. Бид бас өмнө нь ESEL хөтөлбөрийн туршлагаасаа Дэлхийн банкны хүний капиталын хөгжлийн төслийн хүрээнд дэлхийн 93 орны сангийн сайдуудад, Олон улсын хөдөлмөрийн байгууллагын вебинарт, Японы нийгмийн хөгжлийн сангийн вебинарт, мөн Африк орнуудын Боловсролын яамны төлөөлөлд танилцуулж байсан.

– Энэ сэдвийг яагаад сонгож авах болов?

-Зохион байгуулагч талын захиалга байсан гэж ойлгож болно. EEF манай туршлагыг судалж мэдээд, манайд хамтран форум зохион байгуулах, үндсэн илтгэлийг ХИС ESEL хөтөлбөрийнхөө талаар хийж өгөөч гэсэн хүсэлт ирүүлсэн юм. Өмнө нь хэлж байсанчлан форумын бэлтгэл 2 сар гаруй үргэлжилсэн. Илтгэл бол илтгэгчийн талаарх мэдээллийг олон нийтэд өргөн сурталчилсан. Манай төслийн танилцуулга видеонуудаас сонгон авч Тай хэлэнд хөрвүүлэн түгээсэн. Бүр манай хүүхдүүдийн амжилтын түүхээс постер, мэдээ, мэдээлэл бэлтгэж түгээж байсан гээд бодохоор их өргөн хүрээгээр авч үзсэн байгаа биз. Зүгээр нэг удаагийн онлайн мэдээлэл биш, суралцахуйн бүхэл бүтэн системтэй үйл ажиллагаа болгон зохион байгуулдаг юм байна лээ. Форумын дараа ч гэсэн энэ үйл явц үргэлжилж байгаа байхаа.

– Оролцогчид хэр хүлээж авч байна вэ. Ямар асуулт голчлон асууж байсан бэ?

– Мэргэжлийн боловсролын сургуулийнхан, орон нутгийн сургалтын төвийнхөн, орон нутгийн төр захиргааны байгууллагын төлөөлөл, мөн түүнчлэн зарим нэг олон улсын судлаачид оролцож байсан. Форумын талбар дээр 250 гаруй хүн оролцлоо. Мөн лайвстрийм хийж байна лээ. Түүнийг хэдэн хүн үзсэн талаар мэдээлэл алга байна. Оролцогчид форумын өмнө бие даагаад манай туршлагын нэлээд сайн судалсан, маш идэвхтэй байсныг хэлэх хэрэгтэй байх. Их олон хүн асуулт ирүүлсэн байсан, харамсалтай нь Тай хэл дээр болохоор асуулт нэг бүрийг уншиж ойлгохгүй байсандаа жаахан гунигтай байгаа. Нэг хүн орос хэл дээр асуулт ирүүлсэн байсанд нь хариулт өгөх боломжтой байлаа. Зохион байгуулагч нар асуултуудаас сонгоод хэд хэдэн асуултыг англи хэл дээр хөрвүүлж асуусан. Асуултаас харахад үнэхээр манай туршлагаас суралцах гэсэн эрмэлзэлтэй, зарим асуулт нь шинжлэх ухааны суурь асуудал ч байсан. Миний ойлгосноор ESEL-ийг Тайландын мэргэжлийн боловсролын системдээ нэвтрүүлэх зорилго, хүсэл эрмэлзэл дүүрэн байна гэж харсан. ХИС-гийн хуримтлуулсан туршлагаасаа хуваалцсандаа маш их баяртай байна.